Hoe maak ik keuzes? En vooral: hoe maak ik goede keuzes? In mijn werk, in mijn leven? Dit zijn moeilijke vragen waar veel mensen mee te maken hebben. In dit blog ga ik je helpen het antwoord op deze vragen te vinden door je te laten inzien hoe belangrijk de rol van motivatie is bij het maken én volhouden van keuzes.
Wat weet jij eigenlijk over motivatie?
Sport jij omdat je die paar kilo’s kwijt wilt raken of omdat je juist wat spiermassa wil kweken? Bel jij weleens een vriend(in) of je (schoon)moeder omdat je je anders schuldig voelt dat je diegene al te lang niet gesproken hebt? In deze gevallen word je gedreven door extrinsieke motivatie. Je bent dan wel gemotiveerd, maar niet omdat je het per se leuk vindt of omdat je echt interesse hebt in de activiteit zelf. De meesten van ons kennen de termen ‘intrinsieke’ en ‘extrinsieke’ motivatie misschien wel. Twee Amerikaanse wetenschappers (Deci & Ryan) hebben een theorie ontwikkeld (de Zelf-determinatie theorie) waarin in plaats van twee, maar liefst zes(!) vormen van motivatie worden beschreven. Wil je weten welke dat zijn en hoe dat bij jou zit? Lees dan verder en misschien herken je jezelf wel in de voorbeelden.
Zes vormen van motivatie
1. Motivatie vanuit interesse
Bij deze vorm van motivatie ben je nieuwsgierig naar iets of oprecht geïnteresseerd in iets. Je bent bijvoorbeeld een boek aan het lezen of aan het sporten en gaat daar helemaal in op. Tijdens het lezen van dat boek word je blij en vergeet alles om je heen. En terwijl je aan het sporten bent verlies je de tijd volledig uit het oog omdat je in een flow zit en alleen met het sporten bezig bent. Je haalt jouw motivatie dus uit de activiteit zelf en hebt niets anders nodig.
2. Motivatie vanuit jouw waarden
Bij deze vorm van motivatie maak je een keuze of doe je iets omdat je datgene belangrijk vindt of ergens voor staat. Je vindt het milieu bijvoorbeeld erg belangrijk en eet daarom geen vlees. Het gaat er dan niet zozeer om dat je van ‘geen vlees eten’ blij of gelukkig wordt, maar je kiest ervoor geen vlees te weten, omdat het milieu jou aan het hart gaat.
3. Motivatie vanuit een doelstelling
Bij deze vorm van motivatie streef je persoonlijke doelen na. Je wilt bijvoorbeeld graag een cursus doen, omdat je die nodig hebt bij het uitoefenen van jouw interessante beroep. Of je bent aan het solliciteren, omdat je heel graag die ene baan wilt hebben. Je doet die cursus of het solliciteren dan niet zozeer omdat je dat an sich zo leuk vindt – want dan zou het de eerste vorm van motivatie betreffen – maar omdat je een doel voor ogen hebt (het goed uitoefenen van je beroep of het krijgen van die leuke baan).
4. Motivatie vanuit interne druk
Bij deze vorm van motivatie ontstaat er bij jouzelf interne druk om iets te doen of ergens voor te kiezen. Je wilt bijvoorbeeld schaamte, schuldgevoel of zelfs angst vermijden. Of je gaat iets doen, omdat je alléén op die manier trots op jezelf kan zijn. Als je iemand gaat bellen om bij te praten, zoals hierboven beschreven, is dat een voorbeeld van motivatie vanuit interne druk. Je doet het alleen omdat je je anders schuldig zou voelen dat je die persoon al te lang niet gesproken hebt.
5. Motivatie vanuit externe druk
Bij deze vorm van motivatie ervaar je externe druk. Je doet of kiest voor iets om een beloning te krijgen of om een straf te vermijden. Dit is bijvoorbeeld zo als je die baan alleen maar hebt omdat je er voor betaald krijgt. Of juist omdat anderen teleurgesteld of zelfs boos op je zouden zijn als je dat werk niet zou doen.
6. Gebrek aan motivatie
Als laatste kan er een gebrek aan motivatie bestaan. Je bent dan ooit ergens wel gemotiveerd aan begonnen, maar bent vergeten wat die reden ook alweer was. Je bent bijvoorbeeld iets op de automatische piloot gaan doen, zonder erbij stil te staan waarom je doet wat je doet. Zo verdwijnt jouw motivatie naar de achtergrond.
Goede en minder goede motivaties
Misschien voel je al aan dat sommigen van de hierboven genoemde motivaties ‘goede motivaties’ zijn en andere ‘minder goede motivaties’. Dat klopt inderdaad. De eerste drie motivaties vanuit interesse, waarden of een doelstelling zijn ‘goede motivaties’. Deze komen namelijk uit het ‘zelf willen’. Jij vindt iets interessant, belangrijk of relevant en daarom doe je iets of kies je voor iets. De vierde en vijfde motivatie vanuit interne of externe druk komen vanuit ‘het moeten’. Je moet iets van jezelf of je moet iets van anderen. Bij de laatste vorm van motivatie is er zelfs geen motivatie meer.
Hobbels op de weg
Of je nu voor een baan, studie, partner of levensstijl kiest: er komen altijd hobbels op de weg. Dingen die het jou moeilijk maken, waardoor je wat bevattelijker bent om dingen op te geven. Je baas of collega’s zijn minder leuk dan gehoopt, niet alle vakken op school zijn even leuk, je partner is wel eens irritant en echt gezond leven is minder makkelijk tijdens de kerstdagen. In deze gevallen is de motivatie waarmee je die keuze bent aangegaan bepalend of jij het vol blijft houden of niet. Als je iets uit het ‘zelf willen’ kiest, kun je je voorstellen dat die hobbels makkelijker te overwinnen zijn dan wanneer je vindt dat je iets van jezelf of – nog erger- van anderen moet.
Gelukkig(er) worden
Door te kiezen vanuit de goede vormen van motivatie (dus de eerste drie vormen) overwin je niet alleen gemakkelijker hobbels op de weg, maar word je ook gelukkiger. Je maakt dan namelijk authentieke keuzes, dat wil zeggen: Keuzes die bij jou als persoon passen. Het leven dat je leeft, is dan het leven dat jij wilt leven. Wie wordt daar nou niet gelukkig van!
Heel veel motivatie toegewenst en veel succes bij jouw keuzes in het jaar 2021!
Hartelijke groet,
Evelyne Meens
Meer weten?
Als je meer wilt weten over keuzes en motivatie dan is het boek ‘Een leven lang kiezen’ misschien iets voor jou. Het is geschreven voor coaches, maar uiteindelijk is het voor iedereen die kiezen moeilijk of interessant vindt. Klik hier voor meer info of neem een kijkje op mijn website: www.evelynemeens.com.